Жеке шотыңызға кіріңіз

AI және машиналық оқыту онлайн-төлемдерде алаяқтықпен күресте

Онлайн-төлемдер Қазақстанда күнделікті өмірдің ажырамас бөлігіне айналуда: пайдаланушылар тауарлар, қызметтер мен жазылымдарды бірнеше рет басу арқылы төлейді. Алайда транзакциялар санының өсуімен қатар алаяқтардың белсенділігі де артады.
Қазіргі финтех компаниялары жасанды интеллект (AI) және машиналық оқыту (ML) технологияларын қолданып, күдікті операцияларды уақытылы анықтап, деректерді ұрлауды алдын алады. Осы технологиялардың онлайн-төлемдерді қалай қауіпсіз ететінін және Қазақстанның финтех индустриясының дамуына қандай рөл атқаратынын қарастырайық.

Қазақстандағы онлайн-алаяқтықтың өсуі

Қазақстандағы интернет-алаяқтық 2025 жылдың соңғы 6 айында 25%-ға өскен (9 936 жағдайдан 12 390 жағдайға дейін).
Алаяқтар белсенді түрде пайдаланады:
  • банк және маркетплейс сайттарының жалған нұсқалары — фишинг сайттары;
  • мессенджерлердегі зиянды сілтемелер;
  • әлеуметтік инженерия — карта деректерін алу үшін психологиялық қысым көрсету;
  • онлайн сатып алулар кезінде жеке деректерді ұрлау.
Мұндай жағдайда дәстүрлі қорғау әдістері, мысалы: парольдер, SMS-кодтар және транзакцияларды қолмен тексеру — жеткіліксіз. Мұнда AI және машиналық оқыту көмекке келеді.

Онлайн-төлемдерде AI қалай жұмыс істейді

Жасанды интеллект пайдаланушының мінез-құлқын және транзакциялар деректерін нақты уақыт режимінде талдайды.
Мысалы, жүйе анықтай алады:
  • пайдаланушы басқа елден сатып алу жасайды;
  • операция сомасы орташа чектен айтарлықтай жоғары;
  • төлем жүргізілетін құрылғы алғаш рет пайдаланылады.
Егер алгоритм күдікті ауытқуларды байқаса, транзакция уақытша блокталады немесе қосымша тексеруден өтеді. Бұл барлық процесс секундтың жүзден бірінде адам қатысусыз жүзеге асады.

Машиналық оқытудың (ML) рөлі

Машиналық оқыту жүйеге миллиондаған операциялардан тәуелсіз “оқуға” мүмкіндік береді және жаңа алаяқтық схемаларын тануға көмектеседі.
Мысалы:
  • ML модельдері клиенттің қаншалықты жиі, қай жерде және қандай сомада сатып алу жасайтынын талдайды;
  • Аномалия пайда болса (мысалы, түнгі уақытта таныс емес құрылғыдан төлем), жүйе операцияны күдікті деп белгілейді;
  • Алгоритм үнемі жаңарып, алаяқтардың жаңа әдістеріне бейімделеді.
ML артықшылығы — жоғары дәлдік: жалған блоктаулар азайып, нақты алдын алынған алаяқтық жағдайлары көбейеді.

Қазақстандық финтех-компаниялар және AI технологиялары

Қазақстан финтех инновацияларын енгізуде Орталық Азия көшбасшыларының бірі. Ірі банктер мен төлем сервистері клиенттерді қорғау үшін AI және машиналық оқытуды белсенді пайдаланады:
  • Freedom Pay транзакцияларды және клиенттердің мінез-құлық модельдерін талдайтын интеллектуалды алгоритмдерді қолданады;
  • Қазақстанның екінші деңгейлі банктері риcкті бағалау және рұқсат етілмеген аударымдарды болдырмау үшін ML жүйелерін енгізеді;
  • Қазақстан Ұлттық Банкі цифрлық қауіпсіздікке байланысты RegTech және FinTech шешімдерінің дамуын қолдайды.
AI қолдану тек алаяқтық операциялардың санын азайтып қана қоймай, төлемдерді өңдеуді жеделдетіп, қауіпсіздік қызметіне түсетін жүктемені азайтады.

Бизнес пен пайдаланушылар үшін AI қорғаудың артықшылықтары

Бизнес үшін:
  • алаяқтықтан болатын шығындарды азайту;
  • қолмен тексерулер мен бас тартулардың азаюы;
  • клиенттердің сенімін арттыру.
Пайдаланушылар үшін:
  • Visa және Mastercard карталары арқылы қауіпсіз төлем;
  • кідіріссіз жылдам авторизация;
  • фишингтен және деректердің ағып кетуінен қорғау.
AI және машиналық оқыту Қазақстандағы киберқауіпсіздік жүйесінің ажырамас бөлігіне айналды. Бұл технологиялар банктер мен финтех компанияларға алаяқтарды нақты уақытта анықтауға, пайдаланушылардың мінез-құлқын талдауға және шығындардың алдын алуға көмектеседі.
Қазіргі төлем платформалары, мысалы, Freedom Pay Қазақстан, интернет-эквайринг шешімдерінде AI құралдарын интеграциялап, онлайн-төлемдердің қауіпсіздігі, жылдамдығы және сенімділігін қамтамасыз етеді.
Жасанды интеллекттің дамуы тек технологиялық тренд емес, Қазақстанның қаржы жүйесін сенімді әрі қорғалған етуге бағытталған негізгі фактор болып табылады.
Біз cookie-файлдарын қолданамыз
Жарайды
Шағын бизнес
New
Ірі бизнес